Αγρίμια κι Αγριμάκια μου

«Αγρίμια κι αγριμάκια μου,
λάφια μου μερωμένα,
πέστε μου πού'ναι οι τόποι σας,
πού'ναι τα χειμαδιά σας;

Γκρεμνά'ναι εμάς οι τόποι μας,
λέσκες τα χειμαδιά μας,
τα σπηλιαράκια του βουνού
είναι τα γονικά μας.»

Ριζίτικα τραγούδια

Τα ριζίτικα γεννήθηκαν στα χωριά που βρίσκονται στους πρόποδες των ορέων. Από τις ρίζες των βουνών έλαβαν την ονομασία τους .
Τα τραγούδια αυτά έχουν μακρά παράδοση και καλύπτουν πολλούς τομείς της έκφρασης του λαού, όπως τραγούδια της τάβλας (του τραπεζιού), της στράτας (εν πορεία), λέγονται επίσης στους γάμους, στις γιορτές και στις βαπτίσεις, όπως και σε περιπτώσεις γλεντιού. Η θεματολογία τους είναι ηρωικά - επαναστατικά κατά των κατακτητών, ιστορικά, αφηγηματικά, της ξενητειάς, θρησκευτικά, αλληγορικά, της αγάπης, ποιμενικά κλπ. Η μουσική τους είναι σοβαρή και με στοιχεία πόνου.
Εκείνος όμως που τα ακούει για πρώτη φορά αναλογίζεται αυθόρμητα τους Κρητικούς αγώνες. Τα άσματα αυτά αποτελούν γνήσια έκφραση της κρητικής ψυχής, η οποία υμνεί το θάρρος και τη δύναμη.

Αγρίμια κι΄αγριμάκια μου, λάφια μου ΄μερωμένα
πέστε μου πού 'ν οι τόποι σας και πού ' ν τα γονικά σας;
-Γκρεμνά 'ν εμάς οι τόποι μας λέσκες τα γονικά μας
(σ)τα σπηλιαράκια του βουνού είναι η κατοικιά μας...

Στο ριζίτικο αυτό τραγούδι, οι τραγουδιστές δεν τραγουδούν απλά για τα αγρίμια (Κρητικός αίγαγρος, κρι-κρι) των βουνών. Αγρίμια είναι οι επαναστάτες αγωνιστές που για να αποφύγουν τον κατακτητή έχουν σαν κατοικία τις σπηλιές του βουνού.


ΛΕΞΙΚΟ
αγρίμια = κρι-κρι, αίγαγροι, αγριοκάτσικα. Μεταφορικά είναι οι αγωνιστές κατά των κατακτητών
λέσχες, λέσκες = πεζούλια σε απόκρημνα μέρη όπου φθάνουν τα αγρίμια και μερικές φορές δεν μπορούν ούτε να προχωρήσουν ούτε να οπισθοχωρήσουν ή κατ' άλλους: "ξέφωτα" στα βουνά)
χειμαδιό = περιοχή με ήπιο κλίμα που πάνε τα ζώα οι βοσκοί για να απαοφύγουν το χειμώνα


Πηγές

• Κρητο-Ελληνικό Λεξικό
• http://el.wikisource.org/wiki/
  http://sofoscrete.blogspot.com/2009/10/blog-post_59.html